KLASYFIKACJA LEPKOŚCIOWA OLEJÓW PRZEMYSŁOWYCH WG ISO
Na potrzeby dużej grupy olejów o zastosowaniach przemysłowych ISO opracowała klasyfikację lepkościową, której podstawą jest wartość lepkości kinematycznej w 40°C. Poszczególne klasy (jest ich łącznie 18) oznacza się symbolem VG (Viscosity Grade - stopień lepkości) i liczbą, która określa średnią wartość lepkości w 40°C (tabela 1).
Każdy następny stopień lepkości jest większy od poprzedniego o 50%. Granice zmienności w każdej klasie są określane na poziomie ±10% względem punktu środkowego klasy.
Tabela 1. Klasyfikacja lepkościowa olejów przemysłowych wg ISO 3448
Klasa lepkości wg ISO |
Przedziały klasowe lepkości w mm2/s (cSt) w 40°C |
Punkt środkowy |
VG2 |
1,98-2,42 |
2,2 |
VG3 |
2,88-3,52 |
3,2 |
VG5 |
4,14-5,06 |
4,6 |
VG7 |
6,12-7,48 |
6.8 |
VG10 |
9,0-11,0 |
10 |
VG15 |
13,5-16,5 |
15 |
VG22 |
19,8-24,2 |
22 |
VG32 |
28,8-35,2 |
32 |
VG46 |
41,4-50,6 |
46 |
VG68 |
61,2-74,8 |
68 |
YG100 |
90,0-110,0 |
100 |
YG150 |
135-165 |
150 |
YG220 |
198-242 |
220 |
YG320 |
288-352 |
320 |
YG460 |
414-506 |
460 |
YG680 |
612-748 |
680 |
YG1000 |
900-1100 |
1000 |
YG1500 |
1350-1650 |
1500 |
PORÓWNANIE ROŻNYCH KLASYFIKACJI LEPKOŚCIOWYCH
- Zestawienia różnych praktycznych klasyfikacji lepkościowych z wartościami lepkości kinematycznej w 40°C dokonano na rys. 2. Oprócz klasyfikacji ISO pokazano również stopnie lepkości stosowane przez AGMA (American Gear Manufactures Association) i klasy lepkości SAE grupujące oleje silnikowe i przekładniowe.
Rys. 2. Przybliżone porównanie różnych klasyfikacji lepkości (w temp. 40°C)
Na rys. 2 zaznaczono też wartości stosowanych w USA tzw. uniwersalnych sekund Saybolta (SUS) w 100°F. Wyrażają one lepkość poprzez porównanie z zachowaniem innej cieczy, uznanej za wzorcową. Podobny charakter mają sekundy Redwooda (Wielka Brytania) i stopnie Englera. Przybliżone wartości przeliczeniowe przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2. Przybliżone wartości przeliczeniowe lepkości kinematycznej i porównawczej
mm2/s (centystokesy, cSt) |
Stopnie Englera °E |
Sekundy Saybolta SUS |
Sekundy Redwooda Rl.Sec |
2 |
1,1 |
33 |
31 |
4 |
1,3 |
39 |
36 |
6 |
1,5 |
46 |
41 |
8 |
1,7 |
52 |
46 |
10 |
1,8 |
59 |
52 |
15 |
2,3 |
77 |
68 |
20 |
2,9 |
98 |
86 |
30 |
4,1 |
141 |
125 |
50 |
6,6 |
232 |
205 |
>50 |
(mm2/s) • 0,132 |
(mm2/s) • 4,6 |
(mm2/s) • 4,l |