KLASYFIKACJA JAKOŚCI CIECZY HYDRAULICZNYCH
Pod względem podstawowego składu chemicznego ciecze hydrauliczne można podzielić na oleje (mineralne i syntetyczne) oraz ciecze trudno palne (tabela 4),
Ciecze robocze do układów hydrokinetycznych oznacza się następująco:
- do przekładni automatycznych - HA,
- do sprzęgieł i przemienników - HN.
Tabela 4. Klasyfikacja jakościowa cieczy hydraulicznych wg ISO 6743/4
|
Klasa wg ISO 6743/4 |
Charakterystyka |
|
Oleje mineralne |
|
|
HH |
Czysty olej mineralny, bez dodatków |
|
HL |
HL + dodatki: przeciwrdzewne i przeciwutleniąjące |
|
HM |
HL + dodatki przeciwzużyciowe |
|
HR |
HL + dodatek lepkościowy |
|
HV |
HM + dodatek lepkościowy (wiskozator) |
|
HG |
HM + modyfikator tarcia |
|
HS |
Oleje syntetyczne |
|
Ciecze trudno palne (ważniejsze przykłady) |
|
|
HFAE |
Emulsja oleju w wodzie (> 80% wody) |
|
HFAS |
Wodne roztwory substancji chemicznych (> 80% wody) |
|
HFB |
Emulsja oleju w wodzie |
|
HFC |
Ciecze wodno-glikolowe (ok. 50% wody) |
|
HFDR |
Estry fosforanowe nie zawierające wody |
|
HFDT |
HFDR + dodatki |
|
HFDU |
Inne chemikalia nie zawierające wody |
W praktyce eksploatacyjnej często stosuje się klasyfikację wg DIN 51 502 (normy niemieckie), gdzie wyróżniono cztery klasy jakościowe olejów hydraulicznych. Odniesienie klas jakościowych wg ISO i DIN przedstawiono w tabeli 5.
Tabela 5. Odniesienie klas jakościowych olejów hydraulicznych wg DIN i ISO [142]
|
DIN 51 502 |
ISO 6743/4 |
|
HL |
HL |
|
HLP |
HM |
|
HLPD |
HM + detergent |
|
HVLP |
HV |
Minimalne wymagania stawiane cieczom hydraulicznym na bazie olejów mineralnych przedstawiono w tabeli 6
Tabela 6 Minimalne wymagania stawiane cieczom hydraulicznym na bazie olejów mineralnych
|
Grupa olejów hydraulicznych, oznaczenie wg: |
Dodatki biokatalizatorów w celu: |
Podgrupy |
Zastosowanie |
Uwagi |
|||
|
DIN 51502 |
ISO 6743 |
Ochrony przed zużyciem |
Ochrony przed korozją |
Odporności na starzenie |
|||
|
H |
HH |
- |
- |
- |
Brak |
Proste urządzenia hydrauliczne |
Bez znaczenia. W nowym wydaniu normy DIN 52 524 nie opisano |
|
HL |
HL |
- |
+ |
+ |
Brak |
W urządzeniach gdzie często trzeba się liczyć z przenikaniem wody (woda skondensowana). Nie jest wymagana podwyższona ochrona przed zużyciem pomp i silników |
Indeks lepkości (VI) (90 do 100) |
|
HLP |
HM |
ogólne |
ogólne |
3 podgrupy różnych, silnie się między sobą różniących, własnościach |
We wszystkich urządzeniach hydraulicznych. Ochrona przed zużyciem ma miejsce w obszarze tarcia półpłynnego |
Najważniejsza grupa indeks lepkości (VI) (90 do 100) |
|
|
|
|
+ |
+ |
+ |
podgrupa 1 o dobrych zdolnoś- ciach demulgujących |
W urządzeniach, gdzie należy się liczyć z częstym przenikaniem wody |
Woda, która przeniknęła oddziela się bardzo szybko (można ją łatwo usuwać ze zbiornika). Najbardziej rozpowszechniona podgrupa |
|
HLP-D |
|
+ |
+ |
+ |
podgrupa 2 z dodatkami pola- ryzującymi (HLP-D) |
Branża obrabiarkowa. Ten sam olej dla układu hydraulicznego, łożysk i przekładni |
Dobre własności zwilżające i adhe- zyjne; ograniczenie zjawiska „stick- slip" |
|
HLP-D |
|
+ |
+ |
+ |
podgrupa 3 z zawartością środków dyspergujących i detergentów (HLP-D)
|
Obrabiarki, w których należy się liczyć z przenikaniem do obiegu hydraulicznego wodnych mieszanin środków chłodzących
|
Woda, która przeniknęła dysperguje, utrzymywana jest więc w stanie zawieszenia Zawartość wody poniżej 2% Polepszenie się ochrony przed koro- Zawartość wody powyżej 2% Pogorszenie się ochrony przed koro- zją i szybkie starzenie się oleju. Uwaga: Niebezpieczeństwo zakleja- nia się zaworów sterujących |
|
HVLP |
HV |
+ |
+ |
+ |
brak |
Urządzenia hydrauliczne narażo- ne na działanie silnie zmieniają- cych się temperatur |
Polepszenie zależności temperatury i lepkości; indeks lepkości (VI) - (170 do 180) Uwaga: Polepszenie indeksu VI przez dodatek dużych molekuł, które uszeregowane są w długie łańcuchy |
